رشته عکاسی: ظرفیت دانشگاه ها، گرایش ها و بازار‌کار

یکی از زیر شاخه های پر طرفدار رشته هنر، رشته عکاسی می باشد. دانش آموزانی که از همان ابتدا قصد دارند در رشته عکاسی شرکت کنند، وارد هنرستان می شوند و در این رشته به صورت تخصصی تحصیل می کنند. توجه کنید که ورود به رشته هنر برای تمام داوطلبان کنکور بلامانع است.

معرفی رشته عکاسی

یکی از رشته های بسیار جذاب و دوست داشتنی که از گذشته تا به حال مورد توجه افراد جامعه قرار گرفته است، رشته عکاسی می باشد. تنها ابزار و یا ابزار اصلی این رشته، دوربین عکاسی است. لازم به ذکر است که دوربین های عکاسی با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی دچار تغییرات زیادی شده اند. در زمان های گذشته افراد از دوربین های عکاسی برای ثبت لحظه ها استفاده می کردند. رشته عکاسی امروزه به حرفه ای تبدیل شده است که افراد علاقه مند به آن می توانند از این طریق درآمد کسب کنند.

افراد زیادی در جامعه و یا فامیل وجود دارند، آن ها بعد از این که مطلع می شوند فردی دوربین دارد و یا در این رشته تحصیل می کند به این فکر می کنند که در مراسم ها و یا مجالس ها به عکس برداری می پردازد و یا می تواند در آینده آتلیه بزند. اما در این باره باید گفت افرادی که در رشته عکاسی تحصیل می کنند علاوه بر راه اندازی آتلیه می توانند فعالیت ها و یا کار های ارزشمند دیگری نیز انجام دهند.

رشته عکاسی و ماهیت آن

یکی از زیر شاخه های پر طرفدار رشته هنر، رشته عکاسی می باشد. دانش آموزانی که از همان ابتدا قصد دارند در رشته عکاسی شرکت کنند، وارد هنرستان می شوند و در این رشته به صورت تخصصی تحصیل می کنند. توجه کنید که ورود به رشته هنر برای تمام داوطلبان کنکور بلامانع است. در حقیقت ممکن است برخی از دانش آموزان که در رشته ریاضی فیزیک، علوم تجربی و ….. تحصیل کرده اند بر اساس علاقه و یا دلایل دیگر از رشته های برتر گروه های تحصیلی نامبرده مانند پزشکی، دندانپزشکی، مهندسی عمران، مهندسی برق و …. صرف نظر کنند و این رشته را به عنوان رشته دانشگاهی خود انتخاب کنند و در کنکور هنر شرکت کنند.

لازم به ذکر می باشد که دانش آموزانی که برای تحصیل در این رشته وارد هنرستان می شوند بعد از گذشت مدتی برای انجام فعالیت ها و یادگیری دروس باید یک دوربین عکاسی با کیفیت متوسط داشته باشند. خرید دوربین عکاسی با کیفیت متوسط ممکن است برای برخی از خانواده ها دشوار باشد. به طور کلی این رشته مانند برخی دیگر از رشته ها مانند معماری و عمران تا حدودی پر هزینه می باشد، در نتیجه قبل از انتخاب این رشته بهتر است تمام جوانب آن را در نظر بگیرید.

زیرشاخه های تحصیلی رشته عکاسی

رشته عکاسی خود دارای زیر شاخه ها و یا انواع مختلفی می باشد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عکاسی تبلیغات
• عکاسی طبیعت
• عکاسی چهره
• عکاسی سیاسی
• عکاسی خبری
• و …

اشاره کرد. قبل از هر چیز بهتر است نوع زمینه ای که قصد دارید در آن فعالیت کنید را انتخاب کنید.

توانایی های لازم برای ورود به رشته عکاسی

رشته عکاسی یکی از رشته های بسیار حساس می باشد که نیاز به خلاقیت و دید هنری دارد. توجه کنید که برای موفقیت در این رشته تنها به دوربین عکاسی و ثبت چند عکس خانوادگی نیاز نیست بلکه باید در این زمینه استعداد داشت. افرادی که قصد دارند در این زمینه تحصیل و یا فعالیت کنند باید بسیار صبور باشند و با زاویه های مختلف به محیط نگاه کنند. همچنین به دلیل این که با افراد زیادی در ارتباط هستند باید خون گرم باشند و بتوانند به خوبی با دیگران ارتباط برقرار کنند.

دانش آموزانی که در این رشته تحصیل می کنند باید در هر ساعت از شبانه روز در محیط های مختلف برای ثبت تصاویر اقدام کنند تا علاوه بر درک بیشتر مطالب درسی برای خود نمونه کار جمع آوری کنند.

امروز در صنایع مختلف به عکاسی نیاز است و همچنین لازم است برخی کارها روی تصاویر ایجاد شود که برای ایجاد تغییرات لازم به نرم افزارهای گرافیکی مختلفی چون فتوشاپ، افترافکت و …. احتیاج است، در نتیجه نباید فناوری های روز را نادیده گرفت. افرادی که در زمینه عکاسی طبیعت و خبری استعداد دارند و یا علاقه مند می باشند باید در ثبت تصاویر سرعت عمل بالایی داشته باشند، زیرا یک لحظه ممکن است تنها یکبار رخ دهد.

لیست دروس مقطع کارشناسی رشته عکاسی

در این جا قصد داریم به صورت خلاصه و گذرا به دروسی که در طی دوران تحصیل تدریس می شود اشاره کنیم.

دروس پایه

یکی از انواع درس هایی که در این رشته تدریس می شود، درس های پایه می باشد که شامل مبانی‌ هنرهای‌ تجسمی‌، کارگاه‌ عکاسی‌ پایه‌، کارگاه‌ عکاسی‌ رنگی‌، کارگاه‌ طراحی‌ پایه‌، هنر و تمدن‌ اسلامی‌، هندسه‌ مناظر و مرایا، آشنایی‌ با هنرهای‌ سنتی‌ ایران‌، آشنایی‌ با هنر در تاریخ‌، آشنایی‌ با رشته‌های‌ هنری‌ می باشد.

دروس اصلی

دروس اصلی شامل درس های مختلفی چون شیمی‌ عمومی‌ و شیمی‌ عکاسی‌، فیزیک‌ و ابزارشناسی‌، آشنایی‌ با فیلمبرداری‌، تاریخچه‌ عکاسی‌، نورپردازی‌، تجزیه‌ و تحلیل‌ و نقد عکس‌، فنون‌ عرضه‌ و نمایش‌ عکس‌، فنون‌ بازسازی‌ عکس‌، کارگاه‌ تخصصی‌ عکاسی می باشند.

دروس تخصصی

دروس تخصصی یکی از درس هایی می باشند که در رشته عکاسی مورد مطالعه قرار می گیرد و خود شامل کارگاه‌ عکاسی‌، طرح‌ و رساله‌ نهایی می باشد.

رشته عکاسی و گرایش های آن

فارغ التحصیلان مقطع لیسانس رشته عکاسی که قصد دارند برای تحصیل در مقطع ارشد اقدام کنند، بر اساس دفترچه کنکور ارشد ناپیوسته 1400 می توانند از مجموعه امتحانی با عنوان «مجموعه هنرهای تصویری و طراحی» رشته عکاسی را انتخاب کنند. توجه کنید که رشته نامبرده در مقطع کارشناسی ارشد مانند مقطع کارشناسی دارای گرایش خاصی نمی باشد.

ادامه تحصیل در رشته عکاسی در مقاطع بالاتر و شرایط آن

فارغ التحصیلان رشته عکاسی که قصد دارند در مقطع دکترا تحصیل کنند باید این نکته را مد نظر قرار دهند که در مقطع دکترا رشته هایی با عنوان عکاسی وجود ندارد. فارغ التحصیلان این رشته می توانند از سایر رشته های موجود در دفترچه دکترا سایت سازمان سنجش، رشته مورد نظر را انتخاب کنند و در آن ها شرکت کنند.

آینده شغلی و بازار کار رشته عکاسی در ایران

امکان فعالیت فارغ التحصیلان رشته عکاسی در شاخه های دیگر مانند چهره، سیاسی، طبیعت و خیلی از زمینه های دیگر وجود دارد. برای ورود به این کار و کسب درآمد از طریق آن به دوربین عکاسی و برخی تجهیزات دیگر احتیاج است. افرادی که در رشته عکاسی تحصیل می کنند می توانند حتی در دوران تحصیل هم با گرفتن عکس های تبلیغاتی، مناسبتی، چهره و …. برای کسب درآمد اقدام کنند.

امکان مشغول به کار شدن فارغ التحصیلان این رشته در سازمان های خبری، سازمان های تبلیغاتی، آتلیه های خصوصی و …. وجود دارد. آن ها می توانند از لحاظ مالی و شغلی بیشترین موفقیت را کسب کنند. توجه کنید که به طور کلی نمی توان به این اشاره کرد که بازار کار رشته عکاسی خوب است و یا بد است. با توجه به ماهیت این رشته می توان گفت بازار کار آن در ایران و سایر کشور ها داغ نیست. خیلی داغ نبودن بازار کار این رشته تحصیلی به این معنی است که اگر قصد دارید در مکان های دولتی مشغول به کار شوید و حقوق ثابت بگیرید به دلیل ساختار این سازمان ها و همچنین محدودیت های موجود در آن ها، ورود به آن ها برای همه فارغ التحصیلان این رشته امکان پذیر نخواهد بود.

رشته عکاسی و فرصت های شغلی آن

همان طور که گفته شد امروزه در بسیاری از فعالیت ها به ثبت عکس اهمیت ویژه ای دارد. به عنوان مثال امروزه سایت های کاریابی معتبر مانند ای استخدام، جابینجا و ….. را که مشاهده می کنید متوجه می شوید که بسیاری از مراکز و شرکت ها، رستوران ها، تولیدات پوشاک و … برای بیان آگهی و تبلیغ محصولات خود به عکاس جهت ثبت محصولات خود احتیاج دارند. فارغ التحصیلان این رشته می توانند با دریافت چنین پروژه هایی دستمزدی بیشتر از حقوق ثابت را دریافت کنند. به طور کلی با توجه به مطالب بیان شده می توان به این نتیجه رسید که فارغ التحصیلان رشته عکاسی در زمینه هایی مختلف می توانند فعالیت کنند که می توان به تدریس در آموزشگاه ‌های عکاسی، عکاسی برای مجلات، نشریات و روزنامه ها ، عکاسی از چهره، عکاسی خبری و ورزشی، عکاسی صنعتی، آتلیه عکاسی، عکاسی از مجالس، عکاسی در حوزه تجاری و … اشاره کرد.

حقوق و درآمد رشته عکاسی در ایران

در مورد حقوق و دستمزد این رشته به صورت دقیق نمی توان صحبت کرد و یک رقم را بیان کرد زیرا این رشته تحصیلی دارای زمینه های شغلی مختلف و متنوع است که قبلا در مورد آن صحبت کردیم. توجه کنید که میزان درآمد این رشته به تمام وقت بودن، نیمه وقت بودن، پروژه ای بودن، خصوصی و یا دولتی بودن محیط کار و ….. بستگی دارد.

افرادی که به صورت تمام وقت در شرکت ها کار می کنند می توانند حقوقی به صورت میانگین تقریبا 3 میلیون تومان داشته باشند. افراد دیگری که علاوه بر ثبت عکس در برخی از نرم افزار های گرافیکی مانند فتوشاپ، ایلوستریتور و … مهارت دارند می توانند حقوقی تقریبا 4 میلیون تومان و یا بیشتر را دریافت کنند. توجه کنید که افرادی که فعالیت خود را به صورت پروژه ای انجام می دهند با توجه به توافق صورت گرفته با کارفرما، دستمزد خود را دریافت می کنند. ناگفته نماند افرادی که آتلیه دارند درآمد بیشتری دارند که به میزان مشتری آن ها بستگی دارد.

دانشگاه های برتر رشته عکاسی

با توجه به دفترچه کنکور سراسری رشته هنر سال 99 رشته عکاسی در برخی از دانشگاه ها مانند تهران، دانشگاه سمنان، دانشگاه نیشابور، دانشگاه هنر، دانشگاه هنر اصفهان ارائه شده است که از بین آن ها دانشگاه تهران و دانشگاه هنر از بهترین دانشگاه ها می باشند.

ظرفیت رشته عکاسی در انتخاب رشته هنر

طبق اطلاعات منتشر شده از سایت سنجش، ظرفیت رشته عکاسی در انتخاب رشته کنکور هنر در سال تحلیلی 95-96 مجموعا 674 نفر بوده است که از این تعداد 59 نفر سهم پذیرش دوره روزانه، 15 نفر دوره شبانه، 300 نفر دانشگاه پیام نور و 30 نفر هم سهم دانشگاه غیرانتفاعی است. همچنین ظرفیت دانشگاه آزاد در دسترس نیست. به محض اینکه اطلاعات از این رشته در دسترس قرار بگیرد، در همین بخش قرار داده خواهد شد.

بازار کار و آینده شغلی این رشته در دنیا

ممکن است برخی از افراد به مهاجرت علاقه مند باشند و به آینده شغلی این رشته در خارج از کشور اهمیت بدهند. امروزه با وجود تلفن های هوشمند تقاضای استفاده از دوربین های عکاسی به شدت کاهش یافته است. اما ناگفته نماند که هنوز هم برخی از مدل های عکاسی وجود دارند که برای ثبت تصاویر به دوربین های منحصر به فرد و همچنین تجهیزات منحصر به فرد احتیاج است. در گذشته این رشته تنها یک حرفه برای سرگرمی بوده است اما توانسته جایگاه ویژه ای را در جامعه به خود اختصاص دهد.

این رشته توانسته در زمان بسیار کوتاه در بین تمام گروه های سنی به عنوان یک انتخاب شغلی مناسب تبدیل شود. توجه کنید که رشته عکاسی علاوه بر این که یک علم است یک هنر نیز می باشد. یک عکاس باید به خوبی بتواند از هر سوژه ای، زیبایی بدن انسان ، قطعه ای از ماشین آلات ، مناظر یا لبخند کودک یک ترکیب زیبا و جذاب تهیه کند. شرایط کار فارغ التحصیلان رشته عکاسی به تخصص آن ها بستگی دارد. به عنوان مثال آن ها می توانند در داخل و یا خارج از محیط کار برای ثبت تصاویر اقدام کنند. عکاسان پرتره می توانند در استودیو ها کار کنند، همچنین می توانند برای برای گرفتن عکس به محل مورد نظر بروند و برای ثبت تصاویر اقدام کنند.

در مقابل عکاسان خبری برای ثبت تصاویر باید به محل های مختلف و یا حتی خارج از کشور سفر کنند. در حقیقت ممکن است آن ها در محیط های ناخوشایند و حتی خطرناک نیز برای گرفتن عکس ها بروند. به عنوان مثال عکاس خبری ممکن است برای گرفتن عکس های جنگی به یک منطقه جنگی اعزام شود. توجه کنید که افرادی که در این زمینه فعالیت می کنند، برنامه منظمی در کار آن ها وجود ندارد و باید با کوتاه ترین اطلاعی در دسترس باشند. البته عکاسان هوایی باید برای ثبت تصاویر از هواپیما ها و هلیکوپتر ها برای گرفتن استفاده کنند. عکاسان اغلب اوقات به صورت ایستاده به انجام فعالیت می پردازند و یا در حال راه رفتن به انجام کار می پردازند. همچنین ممکن است به حمل تجهیزات سنگین نیاز داشته باشند.

چشم انداز این رشته در دنیا

کاهش 4 درصدی چشم انداز شغلی عکاسان تا سال 2029 یکی از اطلاعات به دست آمده از دفترچه چشم انداز شغلی دفتر کار آمریكا در سال 2019  می باشد. دو دلیل برای کاهش آهسته آن و کم بودن آن نسبت به از میزان متوسط وجود دارد که دلیل اول کاهش قیمت دوربین های دیجیتال و دلیل دوم افزایش میزان علاقه افراد نسبت به رشته نامبرده می باشد. عکاسانی که در رسانه های سنتی فعالیت می کنند به دلیل کاهش تقاضا برای عکاسان خبری ، مورد ضربه جدی قرار گرفته اند. اما در مقابل افرادی که قصد دارند به عکاسی پرتره یا تجاری علاقه مند هستند می توانند در این زمینه ها تخصص کسب کنند و آینده خود را تضمین کنند. لازم به ذکر می باشد که یک صنعت فوق العاده اشباع، عکاسی است که برای ورود به این رشته باید کارهای جدی انجام داد. توجه کنید که اگر استعداد دارید و پرتلاش هستید می تواند این رشته برای شما سودآور و بسیار خلاق باشد.

درآمد و حقوق رشته عکاسی در دنیا

حقوق عکاسان چقدر است ؟ علاوه بر این که برای چه کسی کار می کنید پاسخ های مختلف دیگری در این زمینه وجود دارد. تفاوت هزینه های زندگی در شهر های مختلف و روستا ها باعث نوسانات حقوق این افراد شده است. توجه کنید که میزان حقوق عکاسان بر اساس تجربه، حجم کار، نوع کار و مکان با هم متفاوت می باشد. افرادی که به عنوان دستیار عکاس فعالیت می کنند حقوقی بین 25 تا 100 دلار در ساعت دریافت می کنند. در مقابل افرادی که در سازمان ها، دانشگاه ها و یا شرکت ها کار می کنند به صورت سالانه 35000 تا 100000 دلار حقوق دریافت می کنند که ممکن مزایای مختلفی نیز داشته باشند. رشته عکاسی دارای مشاغل پردرآمد مختلفی می باشند که از پردرآمد ترین آن ها در سال 2021 می توان به عکاس مستقل، عکاس مد، عکاس هنرهای زیبا، عکاس پزشکی، عکاس محصول، عکاس مجموعه فیلم، عکاس کاخ سفید، عکاس عروسی و …. اشاره کرد.

انواع سبک های عکاسی

در پایان مقاله به بررسی انواع سبک های عکاسی و توضیحات مختصری از آنها میپردازیم.
در لیست زیر به مهم ترین سبک های عکاسی اشاره می کنیم :

• عکاسی ماکرو : در این سبک عکاسی با استفاده از لنز های تخصصی ماکرو اقدام به عکاسی از حیوانات یا اشیا بسیار کوچک می کنند، به این صورت که مثلا شما می توانید چهره ی کامل یک مورچه را مشاهده کنید.

• عکاسی خبری : در این نوع عکاسی تمرکز بر بازتاب اخبار جامعه می باشد و رابطه ی مستقیمی با رسانه های اجتماعی دارد.

• عکاسی پرتره : در عکاسی پرتره عکاس سعی بر این دارد که با استفاده از تکنیک های مختلف نور دهی و بازی با سایه ها بتواند عکس های مخنحصر به فردی از سوژه بگیرد و همچنین حالات روحی فرد را به مخاطب منتقل کند.

• عکاسی مد : عکاسی مد تمرکز اصلی خود را بر روی لباس و فرهنگ مردم نسبت به پوشش قرار می دهد.

• عکاسی طبیعت یا لند اسکیپ : اقلب عکاسان طبیعت وقت خود را در دامان طبیعت می گذرانند تا بتوانند از پرندگان و دیگر حیوانات عکس های خاص در لحظه های خاص ثبت نمایند.

• عکاسی نجوم و شب : عکاسی در شب که معمولا در آسمان کویر اتفاق می افتد و نیاز اصلی این سبک لنز های تله با زوم بسیار بالا می باشند. همچنین نور گیری با زمان بیشتر از چند ثانیه و استفاده از 3 پایه عکاسی از دیگر لوازم مورد نیاز این سبک می باشد.

• عکاسی انتزاعی : در عکاسی انتزاعی عکاس سعی در نشان دادن اشیا در حالت ها و زوایای خاص دارد. عکاس در این سبک به نوعی با دستکاری مفاهیم سعی در نشان دادن جنبه ای خاص از سوژه ی مورد نظر دارد.

• عکاسی فاین آرت : سبک فاین آرت تمرکز بر محتوا م مفهوم سوژه و عکس دارد و معمولا در این سبک ما شاهد انرژی مفهوم عکس به خودمان هستیم. تفکر برانگیز بودن و نشاط بخشی دیگر ویژگی سبک فاین آرت می باشد.

• عکاسی طبیعت بی جان : عکاسی طبیعت بی جان یا عکاسی طبیعت خاموش نوعی سبک در عکاسی می باشد که به ثبت تصاویر از اشیا بی جان می پردازد. توانایی نورسنجی دقیق و همچنین خلاقیت در ترکیب بندی از اصلی ترین ویژگی های عکاسان طبیعت بی جان می باشد.

نتیجه گیری

با مطالعه مطالب بالا نتیجه می گیریم عکاسی دارای پیچیدگی ها و ظرافت های مخصوص به خود است و صرفا خرید یک دوربین نمی تواند عکس های دارای استاندارد های هنری را برایمان ثبت کند. رسیدن به دانش و آگاهی لازم برای ثبت تصاویر با سبک های مختلف از ضروریات رشته ی عکاسی کنکور سراسری هنر می باشد.